Waar komt de naam Christiaens vandaan?

Christiaens

Etymologie

Volgens https://www.houseofnames.com/christiaens-family-crest:

De familie Christiaens is afkomstig van de oude Schotse Dalriadan-clans aan de bergachtige westkust van Schotland.
De naam Christiaens is afgeleid van de Latijnse voornaam Christianus, wat 'behorend tot Christus' betekent.
Christianus was ook de naam van de 12e-eeuwse Ierse heilige en bisschop van Candida Casa, en broer van Sint Malachias van Armagh.
Zo werd de achternaam Christian een zeer populaire naam, vooral in regio's met Keltische of Ierse invloeden zoals Schotland , Noord- Engeland en het eiland Man.
Het was ook een veelvoorkomende voornaam onder de Denen en was de naam van verschillende Deense koningen.

De achternaam Christiaens werd voor het eerst aangetroffen in het noorden van Engeland.
Vroege registers vermelden de naam, zowel als voornaam als achternaam.
De spellingvariaties van Christiaens omvatten Christian, Cristian, McChristian, McChristianston en andere.

De familie Christian van het eiland Man:
Aan de beruchte kant behoorde de muiter Fletcher Christian tot deze familie, maar met name schout-bij-nacht Sir Hugh CloBerry Christian (1747-1798),
de Max-schrijver Thomas Christian (overleden in 1799) en William Christian (1608-1663), de ontvanger-generaal van het eiland Man, claimden het eiland Man als hun thuisland.

Denemarken

Er zijn daar maar liefst 10 koningen geweest die Christiaan noemden.
(zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_koningen_van_Denemarken)

Christiaan I (Oldenburg, februari 1426 – Kopenhagen, 21 mei 1481) was een koning van Denemarken, Noorwegen en Zweden.
Christiaan II (Slot Nyborg, 1 juli 1481 – Slot Kalundborg, 25 januari 1559) was de laatste koning van de verenigde koninkrijken Denemarken, Noorwegen en Zweden.
Christiaan III (Slot Gottorf (Sleeswijk), 12 augustus 1503 — Koldinghus, 1 januari 1559) was koning van Denemarken en Noorwegen van 1534 tot zijn dood in 1559.
Christiaan IV (Frederiksborg, 12 april 1577 – Kopenhagen, 28 februari 1648) was van 1588 tot 1648 koning van Denemarken en Noorwegen.
Christiaan V (Flensburg, 15 april 1646 – Kopenhagen, 25 augustus 1699) was koning van Denemarken en Noorwegen van 1670 tot 1699.
Christiaan VI (Kopenhagen, 10 december 1699 - Hørsholm, 6 augustus 1746) was koning van Denemarken en Noorwegen van 1730 tot 1746.
Christiaan VII (Kopenhagen, 29 januari 1749 – Rendsburg, 13 maart 1808) werd in 1766, op zeventienjarige leeftijd, koning van Denemarken en Noorwegen.
Christiaan VIII (Kopenhagen, 18 september 1786 — aldaar, 20 januari 1848) was van 1839 tot 1848 koning van Denemarken en in 1814 als Christiaan Frederik koning van Noorwegen.
Christiaan IX (Slot Gottorp, Sleeswijk, 8 april 1818 — Slot Amalienborg, Kopenhagen, 29 januari 1906) was van 1863 tot 1906 koning van Denemarken.
Christiaan X van Denemarken: Christian Carl Frederik Albert Alexander Vilhelm (Charlottenlund bij Kopenhagen, 26 september 1870 – Amalienborg, 20 april 1947), in het Nederlands ook wel Christiaan genoemd, was van 1912 tot 1947 koning van Denemarken, waartoe tot 1918 ook IJsland behoorde. Van 1918 tot 1944 regeerde hij over een onafhankelijk IJsland in personele unie met Denemarken.

Elsje Christiaens

Er is ook het verhaal van een zekere Elsje Christiaens (Jutland, circa 1646 - Amsterdam, 1664) ,een meisje dat in 1664 ter dood veroordeeld werd, omdat ze tijdens een ruzie haar huisbazin met een bijl had vermoord.
(zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Elsje_Christiaens
https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/christiaens
https://www.artbible.info/art/large/384.html )

Rond 14 april 1664 kwam Elsje Christiaens, afkomstig uit ‘Sprouwen’ (wellicht het eiland Sprogo) in Jutland en achttien jaar oud, in Amsterdam aan.
Zij hoopte daar een betrekking als dienstbode te vinden en huurde een kamer bij een ‘slaapvrouw’. Aan het einde van diezelfde maand wilde de hospita een daalder slaapgeld hebben, en dat kon zij niet betalen.
De hospita dreigde daarop haar kistje met bezittingen in beslag te nemen. Toen zij daar woorden over kregen, sloeg de vrouw haar met een bezemstok.
Hierop pakte Elsje een bijl en sloeg de hospita neer, waarop deze van de keldertrap viel en voor dood bleef liggen.
Elsje Christaens vluchtte vervolgens voor de buren die op het tumult waren afgekomen en sprong in het Damrak. Daar werd ze uitgevist en gearresteerd.
Ze werd twee keer verhoord en op 1 mei 1664 volgde het vonnis:
'Aan een paal geworgd te worden dat de dood erna volgt, en met dezelfde bijl waarmee zij de vrouw ter dood heeft gebracht enige slagen door de scherprechter op haar hoofd geslagen'.
Vervolgens werd haar lijk naar het galgenveld (de Volewijk) aan de overzijde van het IJ gebracht om daar samen met de bijl opgehangen te worden om 'van de locht en 't gevogelte verteerd te worden.'
Vermoedelijk op de zaterdag hierna, 3 mei, werd het vonnis uitgevoerd.

Het verhaal van Elsje Christiaens is tevoorschijn gekomen door het speurwerk van de Amsterdamse archivaris en historica Isa van Eeghen (1913-1996) naar aanleiding van twee tekeningen van Rembrandt, waarop Christiaens is afgebeeld.
Op de tekeningen staat een levenloze vrouw, vastgebonden aan een paal op het Amsterdamse galgenveld Volewijk.
Op grond van de tekentechniek hadden Rembrandt-deskundigen de tekeningen rond 1655 gedateerd.
Van Eeghen ergerde zich eraan dat zij niet de moeite namen om in het rechterlijk archief op zoek te gaan naar de feiten en heeft de exacte datum in het rechterlijk archief gevonden. Ze doorzocht 25 jaar confessieboeken.
Volgens haar bevindingen kwam er slechts één ter dood veroordeelde vrouw in aanmerking en dat was Elsje Christiaens, de Deense dienstbode.
Op grond van dit onderzoek kon zij de tekeningen dateren op begin mei 1664.

In 1664 was Rembrandt bijna zestig. Zijn tweede vrouw was overleden, hij zat in financiële nood en woonde in een zeer bescheiden huis aan de Rozengracht.
Toen hij hoorde van Elsje Christiaens lot, liet hij zich op de dag van haar dood naar de Volewijk roeien.
De oude meester maakte twee sobere tekeningen van haar: één in profiel en één recht van gezicht.
Het onschuldige gezicht is buitengewoon treffend en toont zowel ongeloof als berusting.

Vooraanzicht Zijaanzicht

Toch blijven sommige kunsthistorici het er moeilijk mee hebben.
In Rembrandt’s women (2004) stelt Lloyd Williams dat de tekeningen op basis van stijl eigenlijk eerder gedateerd zouden moeten worden.
Rembrandt gebruikte alleen in de jaren vijftig zulke fijne, wat krasserige parallelle lijnen:
‘Intriguingly, it is only the link to Else Christiaens’s execution in 1664 which provides such a late date for both drawings’ (Williams, 239).

In 2016 noemde de gemeente Amsterdam een brug naar haar, de Elsje Christiaensbrug (brug 2474, voorheen brug 50), een verkeersbrug over het Buiksloterkanaal in de Tolhuisweg in Amsterdam-Noord.

Verspreiding

Zie https://forebears.io/surnames/christiaens
Op 21/04/2025 getest:
Ongeveer 8.946 mensen dragen deze achternaam, meest voorkomend in Belgïe.
Top 8:

  1. België: 7096
  2. Frankrijk: 962
  3. Nederland: 359
  4. Verenigde Staten: 234
  5. Canada: 123
  6. Duitsland: 96
  7. Thailand: 23
  8. Engeland 14
In Denemarken, slechts 1…